پی‌ام‌اس در مردان (پریود مردانه) چیست؟
پریود مردانه یا آن‌گونه که در اصطلاح علمی به آن اشاره می‌شود، سندروم مردانه تحریک‌پذیری (Irritable Male Syndrome – IMS)، پدیده‌ای است که هنوز در میان عموم چندان شناخته شده نیست اما توجه پزشکان و روان‌شناسان را در سال‌های اخیر به خود جلب کرده است. این پدیده به مجموعه‌ای از تغییرات خلقی، رفتاری و حتی فیزیکی در برخی مردان اشاره دارد که به‌صورت دوره‌ای تکرار می‌شود و شباهت‌هایی با سندرم پیش از قاعدگی در زنان دارد.
آیا مردان واقعاً پریود می‌شوند؟
مردان چرخه قاعدگی فیزیکی مانند زنان ندارند زیرا فاقد رحم و تخمک‌گذاری هستند. با این حال، برخی تحقیقات نشان می‌دهد که مردان نیز دچار نوسانات دوره‌ای هورمونی می‌شوند که می‌تواند منجر به تغییرات روحی و رفتاری شود. به همین دلیل، اصطلاح «پریود مردانه» بیشتر به تشبیه این وضعیت با PMS در زنان اشاره دارد تا واقعیت فیزیولوژیکی مشابه.
سندروم تحریک‌پذیری مردانه (IMS) چیست؟
سندروم تحریک‌پذیری مردانه اصطلاحی است که برای توصیف وضعیت‌هایی چون تحریک‌پذیری، خستگی، کاهش میل جنسی، احساس افسردگی، کاهش اعتماد به‌نفس و گاهی پرخاشگری در مردان استفاده می‌شود. این نشانه‌ها معمولاً به‌صورت دوره‌ای ظاهر می‌شوند و ممکن است با کاهش موقتی سطح تستوسترون در بدن مرتبط باشند.
علائم PMS مردانه
برخی از شایع‌ترین نشانه‌هایی که مردان در دوره‌های “پریود روانی” تجربه می‌کنند عبارتند از:
-
تحریک‌پذیری شدید یا بی‌دلیل
-
خستگی مزمن
-
کاهش تمرکز
-
بی‌قراری و اضطراب
-
کاهش میل جنسی
-
احساس افسردگی یا ناامیدی
-
سردی عاطفی یا پرخاشگری
این علائم ممکن است برای چند روز در ماه تکرار شوند، بدون اینکه مرد متوجه الگوی خاصی شود، اما اطرافیان این تغییرات را به‌وضوح حس می‌کنند.
علت بروز PMS در مردان چیست؟
مهم‌ترین عامل بروز این وضعیت نوسانات سطح تستوسترون است. برخلاف زنان که چرخه هورمونی ماهانه دارند، مردان ممکن است به دلایل مختلف مانند استرس، بی‌خوابی، تغذیه ناسالم یا فشارهای روانی دچار افت موقتی هورمون تستوسترون شوند. همچنین، اختلالات خواب و سبک زندگی کم‌تحرک نیز می‌تواند بر تعادل هورمونی مردان اثر منفی بگذارد.
نقش تستوسترون در وضعیت روانی مردان
تستوسترون تنها هورمون جنسی مردانه نیست، بلکه بر رفتار، خلق‌وخو، سطح انرژی و حتی اعتمادبه‌نفس مردان تأثیر می‌گذارد. هنگامی که سطح تستوسترون کاهش می‌یابد، فرد ممکن است احساس ضعف، بی‌حوصلگی و بی‌ارزشی کند. اگر این افت به‌صورت مکرر رخ دهد، می‌تواند چرخه‌ای از نوسانات روانی و رفتاری را ایجاد کند که شبیه به PMS در زنان است.
آیا این وضعیت نگران‌کننده است؟
در بیشتر موارد، سندروم تحریک‌پذیری مردانه وضعیت خطرناکی نیست و با تنظیم سبک زندگی قابل مدیریت است. با این حال، در صورت تداوم علائم یا شدت یافتن آن‌ها، ممکن است نشانه‌ای از کاهش مزمن تستوسترون (هیپوگنادیسم) یا حتی افسردگی مردان باشد. در چنین شرایطی مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های هورمونی توصیه می‌شود.
چگونه می‌توان PMS مردانه را مدیریت کرد؟
برای کاهش علائم پریود مردانه، راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شود:
-
ورزش منظم: فعالیت فیزیکی باعث افزایش تستوسترون طبیعی و بهبود خلق‌وخو می‌شود.
-
تغذیه سالم: مصرف غذاهای غنی از ویتامین D، زینک و چربی‌های مفید به تعادل هورمونی کمک می‌کند.
-
کاهش استرس: تمرین‌های تنفسی، مدیتیشن و خواب کافی می‌تواند نوسانات روانی را کاهش دهد.
-
حمایت روانی: گفتگو با مشاور یا درمانگر، درک بهتر خود و کنترل بهتر احساسات را به همراه دارد.
-
بررسی سطح تستوسترون: در صورت وجود علائم شدید یا مداوم، بررسی پزشکی الزامی است.
تفاوت PMS مردانه با PMS زنان
هرچند هر دو وضعیت شامل تغییرات خلقی و رفتاری هستند، اما تفاوت‌هایی نیز دارند. در زنان، PMS به چرخه قاعدگی فیزیکی وابسته است و زمان مشخصی دارد، در حالی که در مردان، تغییرات بیشتر به عوامل محیطی، روانی و سبک زندگی وابسته است و معمولاً زمان‌بندی مشخصی ندارد. همچنین، نوسانات هورمونی در مردان کمتر قابل پیش‌بینی است.
آیا این موضوع در علم تایید شده است؟
مطالعات علمی درباره IMS هنوز در حال توسعه هستند و برخی از پزشکان آن را به‌عنوان پدیده‌ای وابسته به سبک زندگی می‌شناسند تا یک بیماری واقعی. با این حال، تجربه بالینی بسیاری از روان‌درمانگران و زوج‌درمان‌ها نشان می‌دهد که این وضعیت واقعی است و تأثیر ملموسی بر روابط فردی و زندگی زناشویی دارد.
نتیجه‌گیری
پریود مردانه یا سندروم تحریک‌پذیری مردان، اگرچه به اندازه PMS زنان شناخته‌شده نیست، اما تجربه‌ای واقعی برای بسیاری از مردان محسوب می‌شود. نوسانات خلقی، خستگی، کاهش میل جنسی و تحریک‌پذیری، همگی می‌توانند نشان‌دهنده اختلال موقت در تعادل هورمونی باشند. شناخت این وضعیت، پذیرش آن و پیگیری راهکارهای درمانی و سبک زندگی سالم، می‌تواند به مردان کمک کند تا زندگی روانی و اجتماعی متعادل‌تری داشته باشند.