بیماریهای واژن: آشنایی کامل با انواع، علائم و روشهای تشخیص
واژن یکی از بخشهای مهم دستگاه تناسلی زنان است که نقش حیاتی در سلامت جنسی، باروری و کیفیت زندگی ایفا میکند. بیماریهای مرتبط با واژن میتوانند زمینهساز عفونت، ناراحتی مزمن و حتی نازایی شوند. آشنایی با این بیماریها، علائم آنها و شیوههای پیشگیری و درمان میتواند به زنان کمک کند تا سلامت جنسی خود را بهتر مدیریت کنند.
واژینوز باکتریال (Bacterial Vaginosis)
علائم شایع: ترشحات خاکستری یا سفید با بوی ماهی، بهویژه بعد از رابطه جنسی، سوزش خفیف یا خارش.
این بیماری زمانی رخ میدهد که تعادل باکتریهای طبیعی واژن برهم بخورد. استفاده بیش از حد از دوش واژینال یا آنتیبیوتیکها ممکن است عامل آن باشد. واژینوز باکتریال رایجترین نوع عفونت واژینال در زنان در سن باروری است.
درمان: معمولاً با آنتیبیوتیکهای خوراکی یا واژینال مانند مترونیدازول یا کلیندامایسین انجام میشود.
عفونت قارچی واژن (Yeast Infection)
علائم شایع: خارش شدید، ترشح سفید و غلیظ مشابه پنیر، التهاب یا قرمزی واژن و فرج.
عفونت قارچی معمولاً توسط قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس ایجاد میشود و میتواند پس از مصرف آنتیبیوتیک، بارداری یا دیابت بروز یابد.
درمان: داروهای ضدقارچ موضعی (شیاف یا کرم) یا خوراکی مانند فلوکونازول.
تریکومونیازیس (Trichomoniasis)
علائم شایع: ترشحات سبز یا زرد، بوی ناخوشایند، خارش، سوزش هنگام ادرار یا رابطه جنسی.
این بیماری از طریق رابطه جنسی منتقل میشود و توسط انگل تریکوموناس واژینالیس ایجاد میگردد.
درمان: معمولاً با داروی مترونیدازول یا تینیدازول درمان میشود.
هرپس تناسلی (Genital Herpes)
علائم شایع: زخمهای دردناک در اطراف واژن، تب، تورم غدد لنفاوی.
عامل ایجاد این بیماری ویروس HSV-1 یا HSV-2 است. این بیماری مزمن است و به طور کامل درمان نمیشود اما میتوان علائم را کنترل کرد.
درمان: داروهای ضدویروس مانند آسیکلوویر یا والاسیکلوویر برای کاهش شدت و دفعات حمله.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
علائم شایع: زگیل تناسلی، خارش یا ناراحتی جزئی.
برخی از گونههای HPV میتوانند زمینهساز سرطان دهانه رحم شوند. ویروس HPV از طریق تماس جنسی منتقل میشود.
درمان: واکسیناسیون (مانند گارداسیل) برای پیشگیری. در صورت بروز زگیل، استفاده از روشهایی مانند کرایوتراپی یا لیزر.
سوزاک (Gonorrhea)
علائم شایع: ترشحات زرد یا سبز، درد لگن، خونریزی بین قاعدگی، درد هنگام ادرار.
یکی از بیماریهای مقاربتی شایع است که میتواند بدون علامت نیز باشد. اگر درمان نشود، ممکن است منجر به بیماری التهابی لگن و ناباروری شود.
درمان: آنتیبیوتیک تزریقی یا خوراکی تجویز میشود.
کلامیدیا (Chlamydia)
علائم شایع: اغلب بدون علامت، اما ممکن است شامل ترشح غیرطبیعی، سوزش هنگام ادرار یا درد لگن باشد.
کلامیدیا نیز یک بیماری مقاربتی است که درمان آن ساده اما ضروری است.
درمان: آنتیبیوتیکهایی مانند آزیترومایسین یا داکسیسایکلین.
آتروفی واژن (Vaginal Atrophy)
علائم شایع: خشکی واژن، سوزش، درد هنگام رابطه جنسی.
معمولاً در زنان یائسه رخ میدهد که سطح استروژن کاهش یافته است. کاهش روانکننده طبیعی واژن باعث ناراحتی و التهاب میشود.
درمان: استفاده از کرمهای استروژنی موضعی یا روانکنندهها.
لیچن اسکلروزوس (Lichen Sclerosus)
علائم شایع: لکههای سفید نازک روی پوست واژن، خارش شدید، گاهی زخم.
بیماری نادر خودایمنی است که بیشتر در زنان یائسه دیده میشود. در صورت عدم درمان میتواند باعث ایجاد زخم یا تنگی واژن شود.
درمان: کرمهای استروئیدی قوی با تجویز پزشک.
چگونه از بیماریهای واژن پیشگیری کنیم؟
-
استفاده از کاندوم در رابطه جنسی برای پیشگیری از بیماریهای مقاربتی.
-
اجتناب از دوش واژینال و مواد شیمیایی معطر در ناحیه تناسلی.
-
حفظ بهداشت شخصی و خشک نگهداشتن ناحیه واژن.
-
مراجعه منظم به متخصص زنان و انجام تست پاپ اسمیر.
-
دریافت واکسن HPV در سن مناسب.
نتیجهگیری
بیماریهای واژن بسیار متنوع هستند و در صورت عدم توجه، میتوانند به مشکلات جدیتری منجر شوند. شناخت علائم و درمانهای موجود به زنان این امکان را میدهد که سریعتر اقدام کنند و سلامت جنسی خود را حفظ کنند. در صورت مشاهده هر گونه علامت غیرطبیعی، مراجعه به پزشک متخصص زنان ضروری است.