جلوگیری از بارداری بعد از ریختن اسپرم با قرص اورژانسی
قرص‌های اورژانسی به‌عنوان یکی از راهکارهای سریع و مؤثر برای جلوگیری از بارداری ناخواسته پس از رابطه جنسی محافظت‌نشده شناخته می‌شوند. یکی از موقعیت‌های رایج که زنان به دنبال مصرف این داروها هستند، زمانی است که انزال درون واژن یا در نزدیکی آن اتفاق می‌افتد. آگاهی دقیق از نحوه عملکرد این قرص‌ها، زمان‌بندی مصرف و شرایط مؤثر بر اثربخشی آن‌ها، نقش کلیدی در پیشگیری از بارداری دارد.
قرص اورژانسی چگونه عمل میکند؟
قرص‌های اورژانسی بسته به نوع آن‌ها می‌توانند از طریق مکانیسم‌های مختلفی مانند جلوگیری از تخمک‌گذاری، جلوگیری از لقاح یا ممانعت از لانه‌گزینی تخم بارورشده در رحم عمل کنند. این قرص‌ها در واقع از شروع بارداری جلوگیری می‌کنند و در صورت آغاز بارداری، تأثیری بر سقط ندارند.
انواع قرص‌های اورژانسی موجود
-
لوونورژسترول: رایج‌ترین نوع قرص اورژانسی است که در دو شکل تک دوز (1.5 میلی‌گرم) و دو دوز (0.75 میلی‌گرم با فاصله ۱۲ ساعت) عرضه میشود. مصرف آن باید حداکثر تا ۷۲ ساعت پس از نزدیکی بدون محافظت باشد.
-
اولیپریستال استات: قرصی قوی‌تر است که تا ۵ روز پس از رابطه جنسی مؤثر باقی می‌ماند و معمولاً نیاز به نسخه پزشک دارد.
زمان‌بندی مصرف قرص اورژانسی بعد از ریختن اسپرم
اگر انزال در داخل واژن یا نزدیک به آن اتفاق افتاده باشد، باید در سریع‌ترین زمان ممکن قرص اورژانسی مصرف شود. بهترین زمان مصرف، در ۱۲ ساعت اول پس از نزدیکی است، اما مصرف آن تا ۷۲ ساعت همچنان می‌تواند مؤثر باشد. مصرف دیرتر از این بازه زمانی، احتمال بارداری را به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.
احتمال بارداری بعد از انزال و مصرف قرص
احتمال بارداری پس از انزال بستگی به زمان تخمک‌گذاری، سلامت اسپرم و چرخه قاعدگی دارد. اگر قرص اورژانسی پیش از تخمک‌گذاری مصرف شود، با جلوگیری از آزاد شدن تخمک می‌تواند از باروری جلوگیری کند. اما اگر تخمک‌گذاری رخ داده باشد، احتمال بارداری بیشتر میشود و اثر قرص کاهش می‌یابد.
نکات مهم هنگام مصرف قرص اورژانسی
-
اگر تا ۲ ساعت پس از مصرف قرص، استفراغ رخ دهد، باید یک دوز دیگر مجدداً مصرف شود.
-
از مصرف همزمان داروهای تداخل‌دار مانند برخی داروهای ضد صرع، ضد سل یا گیاه علف چای خودداری شود.
-
زنان با شاخص توده بدنی بالا ممکن است به دوزهای بالاتر یا نوع قوی‌تری از قرص نیاز داشته باشند.
-
در صورت تکرار روابط بدون محافظت در همان سیکل قاعدگی، مصرف مجدد قرص اورژانسی برای هر رابطه ضروری است.
علائم بعد از مصرف قرص اورژانسی
برخی از زنان ممکن است پس از مصرف قرص، دچار عوارض موقتی مانند تهوع، خونریزی خفیف، درد شکمی یا تغییر در زمان پریود شوند. این موارد معمولاً نگران‌کننده نیستند، اما در صورت تأخیر بیش از یک هفته در پریود، باید تست بارداری انجام شود.
روش‌های جایگزین برای پیشگیری مطمئن‌تر
گرچه قرص اورژانسی یک راهکار مفید برای شرایط اضطراری است، اما نباید به‌عنوان روش دائمی پیشگیری مورد استفاده قرار گیرد. روش‌هایی مانند IUD (دستگاه داخل رحمی)، قرص‌های روزانه ضد بارداری، کاندوم یا روش‌های تزریقی، ایمن‌تر و مؤثرتر برای جلوگیری بلندمدت از بارداری هستند.
نتیجه‌گیری
در شرایطی که رابطه جنسی محافظت‌نشده همراه با انزال در واژن یا نزدیک به آن اتفاق بیفتد، قرص اورژانسی می‌تواند از بارداری جلوگیری کند، به‌شرط آن‌که در زمان مناسب و به‌درستی مصرف شود. برای اطمینان بیشتر، باید دستورالعمل دارو رعایت شود و در صورت شک و تردید، مشورت با پزشک یا داروساز توصیه میشود. همچنین استفاده از روش‌های مطمئن‌تر برای پیشگیری همواره پیشنهاد میشود تا از نگرانی‌ها و خطرات ناشی از بارداری ناخواسته جلوگیری شود.