عمل سزارین جفت سرراهی

عمل سزارین در جفت سرراهی: بررسی کامل و علمی

جفت سرراهی یکی از شرایط خاص بارداری است که می‌تواند فرایند زایمان طبیعی را به خطر بیندازد و در بسیاری از موارد، پزشکان برای حفظ سلامت مادر و جنین، عمل سزارین را توصیه می‌کنند. در این مقاله، به‌طور کامل به موضوع عمل سزارین در جفت سرراهی پرداخته می‌شود، و مراحل، دلایل، خطرات و مراقبت‌های پس از عمل مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

جفت سرراهی چیست؟

جفت سرراهی یا Placenta Previa شرایطی است که در آن جفت به‌صورت غیرطبیعی در قسمت پایینی رحم قرار می‌گیرد و ممکن است به‌صورت کامل یا نسبی، دهانه رحم (سرویکس) را بپوشاند. این وضعیت مانع از خروج طبیعی جنین از طریق واژن می‌شود و خطر خونریزی شدید را افزایش می‌دهد.

جفت سرراهی در سه نوع اصلی طبقه‌بندی می‌شود:

• کامل: جفت به طور کامل دهانه رحم را می‌پوشاند.

• جزئی: فقط بخشی از دهانه رحم پوشیده شده است.

• حاشیه‌ای یا لبه‌ای: جفت به دهانه رحم نزدیک است اما آن را نمی‌پوشاند.

در مواردی که جفت به‌طور کامل یا جزئی دهانه رحم را می‌پوشاند، زایمان طبیعی خطرناک و ممنوع است و انجام عمل سزارین ضرورت پیدا می‌کند.

چرا در جفت سرراهی باید سزارین انجام شود؟

در طول بارداری، رحم به‌تدریج رشد می‌کند و دهانه آن در زمان زایمان باز می‌شود تا جنین از آن عبور کند. اگر جفت سرراهی باشد، باز شدن دهانه رحم ممکن است باعث پارگی جفت و خونریزی شدید شود که خطر مرگ برای مادر و جنین دارد.

از همین رو، پزشکان برای جلوگیری از این عوارض، زایمان سزارین را انتخاب می‌کنند. سزارین در این شرایط معمولاً یک زایمان برنامه‌ریزی‌شده است و پیش از شروع دردهای زایمانی و باز شدن دهانه رحم انجام می‌شود.

زمان مناسب برای انجام سزارین در جفت سرراهی

زمان دقیق عمل سزارین در جفت سرراهی بستگی به وضعیت مادر، جنین و شدت سرراهی بودن جفت دارد، اما به طور معمول:

• بین هفته ۳۶ تا ۳۸ بارداری انجام می‌شود.

• اگر خونریزی شدید یا مشکلات دیگر ایجاد شود، ممکن است عمل زودتر انجام گیرد.

پزشک با انجام سونوگرافی‌های دقیق، موقعیت جفت و سلامت جنین را بررسی کرده و زمان مناسب برای زایمان را تعیین می‌کند.

مراحل عمل سزارین در جفت سرراهی

عمل سزارین در این شرایط با حساسیت بیشتری نسبت به سزارین معمولی انجام می‌شود. مراحل به‌صورت زیر است:

۱. آماده‌سازی بیمار

• گرفتن علائم حیاتی مادر

• تزریق داروی بی‌حسی (معمولاً بی‌حسی نخاعی)

• نصب سرم و مانیتور قلب جنین

۲. برش پوست و رحم

پزشک برشی افقی در قسمت پایین شکم ایجاد می‌کند. در برخی موارد خاص (مثلاً جفت در جلو یا چسبنده بودن)، ممکن است نیاز به برش عمودی رحم باشد.

۳. خارج کردن جنین

پس از برش رحم، جنین به‌آرامی خارج می‌شود. به دلیل موقعیت جفت، ممکن است نیاز به دقت بالا برای جلوگیری از پارگی جفت و خونریزی باشد.

۴. مدیریت خونریزی

خونریزی در جفت سرراهی می‌تواند زیاد باشد. تیم پزشکی باید آماده کنترل خونریزی با دارو یا در صورت لزوم، تزریق خون باشد.

۵. بخیه و بستن محل برش

رحم و پوست شکم بخیه زده می‌شوند. در پایان، مادر به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود.

خطرات و عوارض احتمالی سزارین در جفت سرراهی

اگرچه سزارین در جفت سرراهی معمولاً موفقیت‌آمیز است، اما ممکن است با خطراتی همراه باشد:

• خونریزی شدید حین یا بعد از عمل

• نیاز به تزریق خون یا در موارد نادر، هیسترکتومی (برداشتن رحم)

• چسبندگی جفت در بارداری‌های بعدی (Placenta Accreta)

• افزایش احتمال زایمان زودرس

• عفونت پس از عمل یا تأخیر در بهبودی

مراقبت‌های پس از سزارین در جفت سرراهی

برای بهبودی سریع‌تر و پیشگیری از عوارض، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:

• استراحت کافی در روزهای اول پس از عمل

• تغذیه مناسب و مصرف مایعات کافی برای بازسازی بدن

• پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین تا چند هفته

• بررسی محل بخیه و اطلاع به پزشک در صورت ترشح یا قرمزی

• مراجعه منظم به پزشک برای پیگیری روند بهبودی

احتمال جفت سرراهی در بارداری‌های آینده

زنان با سابقه جفت سرراهی در یک بارداری، ممکن است در بارداری‌های بعدی نیز در معرض این وضعیت باشند. این احتمال به‌ویژه در مواردی که جفت به دیواره رحم چسبندگی پیدا می‌کند (Placenta Accreta)، بیشتر می‌شود. همچنین احتمال سزارین در بارداری‌های بعدی نیز افزایش می‌یابد.

نتیجه‌گیری

عمل سزارین در جفت سرراهی راهکاری مؤثر و ایمن برای جلوگیری از عوارض جدی زایمان طبیعی در این شرایط است. پزشک با بررسی دقیق سونوگرافی‌ها، زمان مناسب برای انجام عمل را تعیین کرده و مادر را برای زایمان آماده می‌کند. با آگاهی کامل از فرایند زایمان، مراقبت‌های قبل و بعد از آن، می‌توان تجربه‌ای ایمن و موفق را پشت سر گذاشت. در صورتی که باردار هستید و پزشک جفت سرراهی را تشخیص داده، مشورت مداوم با متخصص زنان و زایمان کلید اصلی حفظ سلامت شما و فرزندتان خواهد بود.