واژینیسموس چیست و چرا باید تمرین انجام داد؟
واژینیسموس یک اختلال جنسی در زنان است که با انقباض غیرارادی عضلات واژن هنگام نزدیکی یا معاینه پزشکی همراه است. این انقباض می‌تواند به‌حدی شدید باشد که انجام رابطه جنسی یا حتی ورود تامپون را غیرممکن سازد. از آنجا که واژینیسموس معمولاً ریشه روانی یا ترکیبی از عوامل جسمی و روانی دارد، تمرین‌های فیزیکی و رفتاری یکی از مؤثرترین راه‌های درمان آن محسوب می‌شوند.
نقش تمرین در درمان واژینیسموس
تمرینات فیزیکی، تنفسی و رفتاری کمک می‌کنند تا بدن زن نسبت به ورود تدریجی اشیاء خارجی مانند انگشت، دیلاتور یا حتی آلت مردانه عادت کند. همچنین با کاهش اضطراب و افزایش کنترل ذهن بر بدن، انقباضات غیرارادی به مرور کمتر می‌شوند. این تمرینات معمولاً در کنار درمان روان‌درمانی انجام می‌شوند تا اثرگذاری کامل‌تری داشته باشند.
تمرینات کگل برای تقویت کنترل عضلات لگن
تمرینات کگل یکی از مهم‌ترین تمرین‌هایی است که برای بهبود واژینیسموس توصیه می‌شود. این تمرین‌ها با تقویت عضلات کف لگن، به کنترل بهتر انقباضات کمک می‌کنند.
برای انجام کگل:
-
ابتدا عضلاتی را پیدا کنید که هنگام قطع ادرار به‌کار می‌روند.
-
این عضلات را به مدت ۵ ثانیه منقبض نگه دارید.
-
سپس ۵ ثانیه استراحت دهید.
-
این تمرین را روزانه در سه نوبت و هر بار ۱۰ مرتبه تکرار کنید.
تمرینات تنفسی و ریلکسیشن
استرس و اضطراب یکی از عوامل اصلی تحریک انقباضات واژینال است. تمرینات تنفسی عمیق و تکنیک‌های آرام‌سازی بدن، تأثیر قابل توجهی در کاهش این استرس دارند.
روش ساده تمرین تنفس:
-
در محیطی آرام بنشینید یا دراز بکشید.
-
دم عمیق از طریق بینی به مدت ۴ ثانیه انجام دهید.
-
نفس را ۴ ثانیه نگه دارید.
-
بازدم آرام از دهان به مدت ۶ ثانیه انجام دهید.
-
این تمرین را روزانه چند بار انجام دهید.
استفاده از دیلاتور برای عادت‌دهی واژن
دیلاتور (گشادکننده واژینال) ابزار پزشکی‌ای است که برای تمرین تدریجی ورود اشیاء به واژن استفاده می‌شود. معمولاً ست دیلاتور شامل چند سایز مختلف از کوچک تا بزرگ است. روند استفاده به این صورت است:
-
ابتدا با کوچک‌ترین سایز و با روان‌کننده مناسب شروع کنید.
-
دیلاتور را به آرامی وارد واژن کنید و به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه نگه دارید.
-
زمانی که با یک سایز احساس راحتی کردید، به سایز بعدی بروید.
-
این تمرین را روزانه یا چند روز در هفته تکرار کنید.
تمرین لمس و آشنایی با بدن
برای بسیاری از زنان مبتلا به واژینیسموس، ناآشنایی با بدن خود و به‌خصوص ناحیه تناسلی، یکی از دلایل اضطراب هنگام نزدیکی است. بنابراین توصیه می‌شود:
-
با استفاده از آینه به ناحیه تناسلی خود نگاه کنید.
-
به‌آرامی ناحیه واژن را لمس کنید.
-
با بدن خود ارتباط غیر جنسی برقرار کنید تا اعتماد به نفس و آرامش بیشتری ایجاد شود.
تمرین با انگشت قبل از دیلاتور یا دخول
برای برخی زنان، شروع تمرین با انگشت خود یا همسر قبل از استفاده از دیلاتور یا نزدیکی، ساده‌تر و امن‌تر است. این روش به فرد امکان می‌دهد تا مرحله به مرحله به ورود عادت کند.
-
از یک انگشت با ناخن کوتاه و روان‌کننده استفاده کنید.
-
به‌آرامی و بدون فشار وارد واژن کنید.
-
اگر احساس درد یا مقاومت دارید، توقف کنید و در زمان دیگر دوباره امتحان کنید.
هماهنگی ذهن و بدن با کمک روان‌درمانگر
تمرین‌های فیزیکی باید با ذهن آرام همراه باشند. در بسیاری موارد، مراجعه به روان‌شناس جنسی یا درمانگر دارای تخصص در اختلالات جنسی، نقش مهمی در موفقیت درمان دارد. تمرین‌های شناختی-رفتاری (CBT) به کاهش باورهای منفی، اضطراب و ترس‌های مرتبط با رابطه جنسی کمک می‌کنند.
نکات مهم در انجام تمرینات واژینیسموس
-
تمرینات را به‌آرامی و بدون عجله انجام دهید.
-
درد شدید یا ناراحتی نشانه توقف است.
-
از روان‌کننده‌های بی‌حساسیت استفاده کنید.
-
تمرین در محیط آرام و بدون مزاحمت، مؤثرتر است.
-
در صورت امکان، همراهی همسر و حمایت عاطفی بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
نتیجه‌گیری
تمرینات درمان واژینیسموس بخش حیاتی از فرآیند بهبودی هستند و می‌توانند همراه با درمان‌های روان‌درمانی، نتیجه‌ای بسیار مؤثر ایجاد کنند. صبوری، مداومت، و آگاهی از بدن در کنار کمک تخصصی، مسیر درمان را هموارتر می‌سازند. اگرچه درمان ممکن است زمان‌بر باشد، اما درصد بالایی از زنان با تمرینات منظم موفق به درمان کامل این اختلال می‌شوند.