جلوگیری اورژانسی با قرص ال دی؛ هرآنچه باید بدانید
در مواردی که رابطه جنسی محافظت‌نشده اتفاق می‌افتد یا روش‌های معمول پیشگیری از بارداری با شکست مواجه می‌شوند (مانند پاره شدن کاندوم)، استفاده از روش‌های جلوگیری اورژانسی اهمیت پیدا میکند. یکی از روش‌های شناخته‌شده در ایران، استفاده از قرص ضدبارداری ال‌دی (LD) به‌عنوان راهکار اورژانسی است. در این مقاله به طور کامل با نحوه مصرف، اثربخشی، محدودیت‌ها و نکات مهم استفاده از قرص ال‌دی برای جلوگیری اورژانسی آشنا می‌شوید.
قرص ال‌دی چیست؟
قرص ال‌دی یک داروی ترکیبی حاوی اتینیل استرادیول (استروژن مصنوعی) و لوونورژسترل (پروژسترون مصنوعی) است. این دارو بیشتر به صورت روزانه برای پیشگیری از بارداری استفاده میشود. اما در برخی موارد میتوان از آن به صورت محدود و موقتی، برای جلوگیری اورژانسی پس از رابطه جنسی بدون محافظت استفاده کرد.
نحوه عملکرد قرص ال‌دی در جلوگیری اورژانسی
قرص ال‌دی با تغییرات هورمونی، از تخمک‌گذاری جلوگیری میکند، حرکت اسپرم را در مخاط دهانه رحم دشوار می‌سازد و همچنین مانع از لانه‌گزینی تخمک لقاح یافته در رحم میشود. این سه مکانیسم باعث می‌شوند بارداری پیشگیری شود؛ البته تنها در صورتی که قرص در زمان مناسب و به‌درستی مصرف شود.
نحوه مصرف قرص ال‌دی برای جلوگیری اورژانسی
برای استفاده از قرص ال‌دی به عنوان روش اورژانسی، باید به روش زیر عمل شود:
-
دوز اول: ۴ عدد قرص ال‌دی باید در اولین فرصت پس از رابطه بدون محافظت (ترجیحاً تا ۷۲ ساعت بعد) مصرف شود.
-
دوز دوم: ۱۲ ساعت بعد از مصرف دوز اول، ۴ عدد دیگر از قرص ال‌دی باید خورده شود.
این روش در مجموع شامل ۸ عدد قرص ال‌دی در دو نوبت است.
اثربخشی قرص ال‌دی در پیشگیری اورژانسی
میزان موفقیت قرص ال‌دی در جلوگیری اورژانسی بستگی به زمان مصرف آن دارد. هرچه زودتر پس از رابطه مصرف شود، احتمال پیشگیری از بارداری بیشتر خواهد بود:
-
مصرف در ۲۴ ساعت اول: حدود ۹۵٪ مؤثر
-
مصرف بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت: حدود ۸۵٪ مؤثر
-
مصرف بین ۴۸ تا ۷۲ ساعت: حدود ۵۸٪ مؤثر
توجه داشته باشید که پس از ۷۲ ساعت، مصرف قرص ال‌دی برای جلوگیری اورژانسی توصیه نمی‌شود و باید روش‌های دیگر مانند قرص لونژیل یا مشورت پزشکی مد نظر قرار گیرد.
عوارض احتمالی مصرف اورژانسی قرص ال‌دی
مصرف مقدار بالایی از قرص ال‌دی در مدت کوتاه می‌تواند عوارض موقتی ایجاد کند. شایع‌ترین عوارض عبارت‌اند از:
-
تهوع و استفراغ
-
سردرد
-
حساس شدن سینه‌ها
-
احساس خستگی یا بی‌حالی
-
سرگیجه
-
لکه‌بینی یا اختلال در چرخه قاعدگی
در صورت بروز استفراغ تا ۲ ساعت پس از مصرف، باید دوز تکرار شود، زیرا ممکن است جذب دارو به‌درستی انجام نشده باشد.
تأثیر قرص ال‌دی بر پریود بعدی
پس از مصرف اورژانسی قرص ال‌دی، معمولاً تغییراتی در زمان و الگوی قاعدگی بعدی رخ می‌دهد. ممکن است پریود زودتر یا دیرتر اتفاق بیفتد. همچنین برخی زنان دچار لکه‌بینی در میان سیکل می‌شوند. اگر قاعدگی تا ۳ هفته پس از مصرف قرص رخ ندهد، انجام تست بارداری توصیه میشود.
چه کسانی نباید از قرص ال‌دی برای جلوگیری اورژانسی استفاده کنند؟
اگرچه این قرص برای اکثر زنان بی‌خطر است، اما در شرایط زیر باید از مصرف آن خودداری کرد:
-
سابقه لخته شدن خون یا بیماری‌های قلبی-عروقی
-
وجود سردردهای میگرنی شدید
-
بیماری کبدی یا نارسایی کبد
-
بارداری مشکوک یا تأیید شده
-
حساسیت به ترکیبات قرص
در چنین شرایطی باید از سایر روش‌های اورژانسی تحت نظر پزشک استفاده شود.
تفاوت قرص ال‌دی با قرص‌های مخصوص جلوگیری اورژانسی
برخی افراد از قرص ال‌دی به دلیل در دسترس بودن و قیمت کمتر استفاده می‌کنند، اما باید بدانید که قرص‌هایی مانند لونژیل یا تریلپریل برای جلوگیری اورژانسی طراحی شده‌اند و اثربخشی بالاتری دارند. قرص ال‌دی برای استفاده بلندمدت و منظم ساخته شده و مصرف زیاد و مکرر آن به عنوان روش اورژانسی توصیه نمی‌شود.
آیا مصرف مکرر قرص ال‌دی به عنوان اورژانسی بی‌خطر است؟
خیر. مصرف مکرر قرص ال‌دی به‌صورت اورژانسی می‌تواند موجب اختلالات هورمونی، بی‌نظمی قاعدگی، و افزایش خطر عوارض جانبی شود. استفاده از آن فقط در موارد اضطراری مجاز است و برای پیشگیری منظم، باید از روش‌های مناسب و مطمئن‌تری استفاده کرد.
جمع‌بندی
استفاده از قرص ال‌دی برای جلوگیری اورژانسی، راهکاری موقتی و اضطراری در صورت رابطه بدون محافظت است. در صورتی که قرص در بازه زمانی مناسبی مصرف شود، احتمال موفقیت بالایی در پیشگیری از بارداری دارد. با این حال، نباید این روش را جایگزین دائمی برای روش‌های مطمئن پیشگیری از بارداری دانست. در صورت نیاز مکرر به پیشگیری اورژانسی، حتماً باید با پزشک مشورت کرده و روشی دائمی‌تر انتخاب شود.